Lapidaria Zapomniane Cmentarze Wielkopolski

Środa, 22 kwietnia 2015 · dodano: 24.04.2015 | Komentarze 4

Lapidaria Zapomniane Cmentarze Wielkopolski. 
Trasa mocno eksploracyjna którą miałem już w planach zimą. Jednak zawsze brakowało czasu lub pogoda była nie taka.
Pierwszy z odwiedzonych nieczynnych cmentarzy (głównie ewangelickich) znajduje się w wsi: Trzek w gminie Kostrzyn, po prawej stronie drogi powiatowej 434 tuż przed tablicą z nazwą wsi. Na terenie cmentarza zachowały się mogiły ziemne z murowanymi obramowaniami, jedna z wygiętym stalowym krzyżem. O cmentarzu dowiedziałem się w czasach gimnazjum, gdy na jednej z lekcji religii nasz katecheta nas tam zaprowadził by się pomodlić.

Cmentarz Ewangelicki w Trzeku © rolnik90

Mogiła Trzek © rolnik90

Wygięty krzyż © rolnik90

Następnie udałem się do wsi: Wójtostwo w gminie Pobiedziska. Cmentarz Ewangelicki znajduje się po lewej stronie drogi kilkanaście metrów przed pierwszymi zabudowaniami. Cmentarz zachowany w formie szczątkowej, mocno zakrzaczony. Na pojedynczych płytach znajdują się czytelne napisy. Wejście do tej nekropoli było bardzo trudne, a musiałem uważać by nie zniszczyć bikestats stroju;-)

Cmentarz Ewangelicki w Wójtostwie © rolnik90

Stel Cmentarz Wójtostwo © rolnik90

Wójtostwo Gmina Pobiedziska © rolnik90

Z Wójtostwa skierowałem swoje 4 litery do miejscowości Góra również w gminie Pobiedziska. Jechałem obok pięknego rynnowego jeziora Góra i bardzo ładnej klimatycznej kapliczki;-)  Cmentarz ewangelicki położony jest na wzgórzu za wsią po lewej stronie (jezioro i grodzisko znajdują się po prawej). Na terenie cmentarza zachowany drewniany krzyż, mogiły ziemne z murowanymi obramowaniami oraz pojedynczy stel, w tym jeden z czytelnymi napisami z 1938r.

Kapliczka w Górze © rolnik90

Cmentarz Ewangelicki w Górze Gmina Pobiedziska © rolnik90

Drewniany Krzyż w Górze © rolnik90

Stel z czytelnymi napisami © rolnik90

Czwarta nawiedzona prze zemnie nekropolia to cmentarz ewangelicki w Gorzkim Polu w gminie Pobiedziska. Położony jest na skraju pola, po lewej stronie drogi prowadzącej do Wronczyna. Miejsce spoczynku dawnych mieszkańców wsi porastają drzewa (te akurat są tu wskazane), krzaczory (przesadnie rozrośnięte) i chwasty. Na terenie cmentarzyka zachowały się dwie widoczne mogiły ziemne z typowym murowanym obramowaniem oraz leżący w ziemi drewniany krzyż.

Cmentarz Ewangelicki w Gorzkim Polu Gmina Pobiedziska © rolnik90

Mogiła ziemna Gorzkie Pole © rolnik90

Obalony Krzyż - Gorzkie pole © rolnik90

Następnie wróciłem się na starą krajową piątkę i ruszyłem do Jerzykowa. Cmentarz ewangelicki położony jest na wzgórzu w pobliżu jeziora. Najłatwiej znaleźć go jadąc przez wieś główną drogą, przy której stoi figura Chrystusa. Na prawo od niej wznosi się porośnięte chaszczami wzgórze cmentarne. Tu było wejść najtrudniej nie dosyć że górka to jeszcze takie krzoki że głowa mała. Osobiście odnalazłem tylko dwie mogiły jednak dzięki info w internecie wiem że jest ich więcej. Może jeszcze kiedyś tam zajrzę.

Cmentarz Ewangelicki w Jerzykowie Gmina Pobiedziska © rolnik90

Gęste krzoki Jerzykowo © rolnik90

Nagrobek Cmentarz Jerzykowo © rolnik90

Widok ze górki na J. Kowalskie © rolnik90 

Zaraz obok znajdują się Biskupice. Cmentarz ewangelicki  położony jest na wzgórzu za stadionem piłkarskim. W jego bezpośrednim sąsiedztwie usypano górkę do zjeżdżania na sankach. Obiekt niestety mocno zdewastowany stał się miejscem libacji, ognisk i konsumpcji fast foodów. Na szczęście znicz tez się znalazł. Na terenie cmentarza znalazłem tylko jeden nagrobek z widocznymi napisami, a na nim nazwisko 29-letniej Alice i rocznej Adelheid.

Cmentarz Ewangelicki w Biskupicach Gmina Pobiedziska © rolnik90

Cmentarz Ewangelicki w Biskupicach © rolnik90

Śmieci w mogile - Biskupice © rolnik90

Nagrobek z widocznymi napisami © rolnik90

Kolejnym przystankiem była Wierzonka ponieważ nie nawiedziłem cmentarza ewangelickiego w Uzarzewo Huby gdyż znajduje się w polu (przy drodze gruntowej prowadzącej z Biskupic do Uzarzewa) i rowerem nie było jak do niego dojechać. Na jego terenie zachowała się jedna kompletna płyta nagrobna z czytelnymi napisami i twarzą Chrystusa oraz kilka fragmentów zniszczonym nagrobków.


"Wyspa" Uzarzewo Huby © rolnik90

Uzarzewo Huby foto znalezione w internecie autorstwa Nata © rolnik90

Do Wierzonki w gminie Swarzędz dojechałem lasem. Cmentarz ewangelicki rodziny von Treskow znajduje się niedaleko stawów hodowlanych więc nie trudno było go odnaleźć. Jego historię wyjaśnia tablica:
 
Tablica Cmentarz Ewangelicki Rodziny von Treskow © rolnik90

Cmentarz Ewangelicki rodziny von Treskow w Wierzonce Gmina Swarzędz © rolnik90

Tablica Pamiątkowa © rolnik90

Płyta Nagrobkowa © rolnik90

Cmentarz rodziny von Treskow w Wierzonce © rolnik90

Czytelne napisy © rolnik90

Cmentarz Ewangelicki w Wierzonce (spoza rodziny von Treskow) © rolnik90

Z Wierzonki przez Kobylnicę, Gruszczyn Zieliniec dotarłem do poznańskiego Antoninka na ul. Leśną gdzie znajduje się opuszczony Katolicki cmentarzyk na którym ostatni pochówek miał miejsce ponad 65 lat temu.
"Sam cmentarz to tylko kilkadziesiąt grobów - trudno dokładnie powiedzieć, ile, bo ostatnie pochówki miały tu miejsce pod koniec lat 40. Od tego czasu nikt tu niczego nie remontował, sam cmentarz oficjalnie też właściwie nie istnieje i nikt się do niego nie przyznaje. bHistorycznie cmentarz należy do parafii Świętego Ducha w Antoninku, byli tu więc chowani okoliczni mieszkańcy. Jak jednak można przeczytać na stronie parafii, cmentarz od ponad pół wieku jest już zamknięty. I to jedyna informacja na ten temat.  To, że cmentarz jest opuszczony, widać najlepiej po stanie nagrobków. Drewniane krzyże zbutwiały i rozsypały się, więc często o tym, że był tu grób, świadczy tylko wzgórek ziemi, też ledwo widoczny spod grubej warstwy liści. Lepiej trzymają się nagrobki kamienne - tu jeszcze można przeczytać nazwisko i datę urodzin oraz śmierci.
Wśród grobów można znaleźć miejsce pochowania serca założyciela cmentarza Maksymiliana Śiwińskiego, który zmarł w 1939 roku."

Opuszczony Cmentarz Katolicki w poznańskim Antoninku © rolnik90

Serce założyciela cmentarza © rolnik90

Jedna z alejek © rolnik90

Krzyż bez belki pionowej © rolnik90

Jeden z Ostatnich Pochówków © rolnik90

Smutny to był widok, ale czas naglił więc nie było czasu na zadumę, a że nie wziąłem nic do jedzenia w Swarzędzu zatrzymałem się w sklepie by skonsumować sandwicha i kit kata. Następnie dotarłem do pobliskich Rabowic gdzie znajdował się cmentarz ewangelicki z około 1870 toku. Obecnie nie zachowała się żadna mogiła, a o obecności nekropoli stanowi charakterystyczna roślinność: akacje, bluszcz i barwinek. A być może były jakieś mogiły ponieważ cześć cmentarza została przekopana i teraz jest tam prywatny ogród co częściowo widać na poniższym zdjęciu

Cmentarz Ewangelicki w Rabowicach Gmina Swarzędz © rolnik90

Żadnych grobów dużo charakterystycznego barwinku i bluszczu © rolnik90

Kolejno zawitałem do mojej gminy do Gowarzewa gdzie również brak jakichkolwiek nagrobków. Cmentarz ewangelicki położony był przy  obecnej ulicy Tuleckiej tuż za przystankiem autobusowym. 

Cmentarz Ewangelicki w Gowarzewie Gmina Kleszczewo © rolnik90

Żadnych grobów jedynie barwinek i bluszcz © rolnik90

Ostatnim tego dnia przystankiem cmentarzem był cmentarz choleryczny na którym pochowano mieszkańców wsi Krerowo którzy zmarli podczas epidemii w XIX w. Znajduje się on przy drodze polnej prowadzącej z Zimina na wysokości cmentarza parafialnego. Obecnie teren jest uporządkowany, ogrodzony, krzyż jest wyremontowany, a do niego przybita pamiątkowa tabliczka. Choć szkoda że tabliczka nie jest na płocie ponieważ z daleka  w ogóle nie widać co jest tam napisane.

Cmentarz Choleryczny z XIX w. Krerowo Gmina Kleszczewo © rolnik90

Krzyż po renowacji © rolnik90

Pamiątkowa Tabliczka © rolnik90

Trasa trudna ze względu na polne dziurawe drogi i wszechobecne chaszcze przez które się przedzierałem. Już dziś mogę zdradzić że planuję jeszcze jedną taką wyprawę. Wybaczcie błędy ortograficzne lub interpunkcyjne jeśli takie są;-) Nie posiadam śladu gps ponieważ telefon mam na gwarancji. 
Trasa: KRZ - Nagradowice - Kleszczewo - Trzek - Wróblewo - Kostrzyn - Promno - Wójtostwo - Promno - Góra - Promienko - Promno Stacja - Borowo Młyn - Gorzkie Pole - Borowo Młyn - Biskupice - Jerzykowo - Biskupice - Uzarzewo - Wierzonka - Kobylnica - Gruszczyn - Zieliniec - Antoninek - Zieliniec - Swarzędz - Rabowice - Gowarzewo - Komorniki - KRZ - Śródka - Zimin - Krerowo - Zimin - Śródka - KRZ.